MAHARANI YESUBAI by DR. SUVARNA NAIK NIMBALKAR

महाराणी येसूबाई...मराठेशाहीतील एक त्यागमूर्ती...पतीची निर्घृण हत्या झालेली असताना स्वत:च्या मुलाला, शाहूला राज्यावर न बसवता राजाराम महाराजांचं मंचकारोहण करणारी, त्यांना आणि अन्य महत्त्वाच्या लोकांना रायगडावरून अन्यत्र रवाना करून स्वत: रायगड लढविणारी, मुघल वरचढ होत आहेत हे पाहिल्यावर स्वत:च्या, शाहूराजांच्या आणि स्वत:बरोबरच्या अन्य लोकांच्या सुरक्षिततेची हमी मिळवून मग मुघलांना शरण जाणारी, औरंगजेबासमोर राजाराम महाराजांची निंदा करून, आतून मात्र पत्रव्यवहाराद्वारे राजाराम महाराजांच्या संपर्कात राहणारी...औरंगजेबाच्या कैदेतेही स्वाभिमान न सोडणारी...त्या कैदेतही शाहू महाराजांवर हिंदुत्वाचे आणि राजधर्माचे संस्कार करणारी...शाहूराजांच्या सुटकेनंतर काही वर्षांनी सुटका झाल्यावर शाहूंराजांच्या राज्यकारभारात ढवळाढवळ न करता योग्य सल्ला देणारी...संभाजीराजांच्या हत्येनंतर मराठ्यांमध्ये फूट पडू नये आणि स्वराज्याचं रक्षण व्हावं म्हणून त्याग करणार्‍या मुत्सद्दी महाराणी येसूबाईंची धगधगती जीवनगाथा